Informacja o przeprowadzonych pracach przez Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Katowicach w związku z zaprzestaniem odprowadzania wód dołowych z kopalni Olkusz-Pomorzany ZGH Bolesław S.A.
Polski Związek Wędkarski poprzez swoją agendę w Katowicach sprawuje aktywny nadzór między innymi nad stanem zarybienia i warunkami bytowania żywych organizmów w rzekach Sztoła, Baba i Biała Przemsza. W związku z przekazywanymi przez odpowiednie instytucje informacjami o możliwym radykalnym zmniejszeniu przepływów wody w tych rzekach PZW podjął działania zmierzające do zminimalizowania skutków tych zmian dla życia w rzekach. Wykonane we wrześniu ubiegłego roku połowy kontrolne pozwoliły zidentyfikować gatunki żyjące w rzece Babie i Sztole. W październiku Zarząd Koła PZW w Bukownie, mając na uwadze zmiany w dopływie wody zasilającej zbiornik Leśny Dwór , przeprowadził kontrolę jakości wody wypływającej z terenu Olkusza która dopływać będzie do tego zbiornika ale pozbawiona dopływu wód z odwadniania kopalni. Aktualnie są to wody rzeki Witeradówka i wody ociekowe z terenu Olkusza. Próbki zostały przebadane pod kątem zanieczyszczeń chemicznych w Laboratorium ZGH Bolesław S.A. oraz biologicznych w Laboratorium Ścieków EUROFINS OBiKŚ Polska Sp. z o.o. w Katowicach. Oba badania nie wykazały przekroczonych wartości zanieczyszczeń. Te wyniki były kluczowe do utrzymania odpowiedniego poziomu wody w zbiorniku Leśny Dwór, gdyż po zatrzymaniu pompowania wód dołowych jest to jedyny dopływ do tego zbiornika.W listopadzie na zaproszenie Prezesa ZGH „Bolesław” S.A. Bogusława Ochaba odbyło się spotkanie przedstawicieli Okręgu PZW w Katowicach w siedzibie ZGH w Bukownie w celu wypracowania porozumienia w sprawie odłowów ryb z zagrożonych brakiem wody rzek. Prezes ZGH zadeklarował pełną współpracę obejmującą także pokrycie wszystkich kosztów związanych z pracami przy profilaktycznym odłowie ryb wykonanymi przez wędkarzy Okręgu PZW w Katowicach, co zostało potwierdzone stosowną umową zawartą między ZGH i OPZW w Katowicach.
Bez zbędnej zwłoki przystąpiono do prac przygotowawczych, określono jakie należy podjąć działania prawne, organizacyjne i techniczne, aby w świetle obowiązujących przepisów uratować bytujące tam ryby. Zarząd Okręgu PZW w Katowicach podął odpowiednie uchwały i skierowano wnioski do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie i Katowicach.
Złożono wniosek do Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego, powiadomiono Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie RZGW w Gliwicach o konieczności wykonania odłowów bytujących tam ryb w tym gatunków prawnie chronionych i przeniesienia ich do rzeki Białej Przemszy i jej dopływów. W wyniku podjętych starań uzyskano pozytywne decyzje Marszałka Województwa Małopolskiego zezwalającą zgodny z wymaganiami przepisów ochronnych i szczególnymi warunkami odłów ryb .Uzyskano także wymagane pozytywne Decyzje Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie oraz w Katowicach na przeniesienie w inne miejsca chronionych gatunków ryb występujących w wymienionych rzekach.
Powyższe decyzje zostały obwarowane wieloma warunkami jakie należy spełnić podczas bezpośredniego wykonywania czynności związanych z odłowem ryb bytujących w tych rzekach i przeniesieniem ich do rzeki Białej Przemszy wraz z dopływami.
W dniu 14 grudnia 2021 r. prowadzono obserwacje na rzekach od rana do godz. 14.00, podczas których stwierdzono stopniowe obniżanie się ich przepływów.
W dniach 15 i 16 grudnia 2021 r. w oparciu o otrzymane decyzje, po zawiadomieniu wszystkich instytucji oraz Państwowej Straży Rybackiej w Krakowie i Katowicach przystąpiono do odłowu ryb z rzek Baby i Sztoły.
W realizacji zadania uczestniczyło ok. 38 osób, w tym wędkarze Kół PZW Bukowno, PZW Bolesław oraz wędkarze z Okręgów PZW Częstochowa i Kraków.
Wędkarze zostali podzieleni na 4 grupy robocze, każda z nich pracowała na innym odcinku rzek Sztoła i Baba.
W trakcie realizacji zadania odłowiono:
- 340 szt. pstrąga potokowego,
- 5 szt. śliza pospolitego,
- 5 sztuk głowaczy pręgopłetwych
- 6 szt. strzebli potokowej,
- 1 szt. jelca,
- 1 szt. świnki,
- 1 szt. szczupaka,
- 2 szt. karasia srebrzystego.
Razem 361 szt. ryb.
Wszystkie złowione ryby zostały przetransportowane w specjalnym natlenianym zbiorniku nad rzekę Białą Przemszę w okolicach ujścia potoku Błędowskiego i potoku Centuria.
Następnie w tych rejonach przeprowadzono nimi zarybienie. Ryby były w bardzo dobrej kondycji.
Przez następne dni prowadzono obserwacje przepływów nad rzekami i oczekiwano na informację z ZGH o dalszych ograniczeniach w przepływach, aby wykonać drugi końcowy etap odłowów.
W dniach od 04 do 06 stycznia 2022 r. wykonano drugą turę odłowów ryb oraz zarybiono nimi rzekę Białą Przemszę w okolicach ujścia potoku Centuria oraz pot. Tarnówka
w miejscowości Golczowice.
Tym razem w pracach uczestniczyło 18 osób, prace przeprowadzono na całej długości rzek Sztoła i Baba.
W trakcie realizacji zadania odłowiono:
- 147 szt. pstrąg potokowego,
- 8 szt. strzebli potokowej,
- 25 szt. głowacza pręgopłetwowego,
- 3 szt. karasia srebrzystego.
Razem 207 szt. ryb.
Aktualnie prowadzone są obserwacje wszystkich okolicznych rzek. Szczególna kontrola dotyczy rzeki Sztoły. Woda dopływa do końca miejscowości Bukowno, potem zanika. Zobaczymy jak stan wody będzie utrzymywał w okresie letnim.
Prowadzona jest także cotygodniowa kontrola źródeł rzeki Sztoły, które biją między Żuradą na Bukownem. Żródła te sukcesywnie zwiększają ilość wypływającej wody.
Z tygodnia na tydzień rzeka Sztoła niesie coraz więcej wody i wydłuża bieg o ok. 2-3m dziennie w kierunku Bukowna. Gdyby ten progres się utrzymał, to w ciągu kilku lat będzie szansa na powrót naturalnych wód rzeki Sztoły do całego jej koryta.
Należy mieć nadzieję, że jak to w powiedzeniu ,,przyroda nie znosi pustki”, będziemy świadkami stopniowego odtwarzania się naturalnych przepływów wód naszych rzek.
Robert Sito
Prezes Koła PZW nr 107 Bukowno,
Skarbnik Okręgu PZW w Katowicach,
Członek ZG PZW w Warszawie
