Święto gwarków i górników z Olkusza

W Bazylice Rzymskokatolickiej pw. św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu odbyła się uroczysta Msza św. upamiętniająca 413. rocznicę cudownego ocalenia olkuskich gwarków z katastrofy górniczej. Z tej okazji można było także zobaczyć największe i najpiękniejsze zabytki górnicze w Polsce.

Podczas nabożeństwa celebrowanego przez kustosza klasztoru na Jasnej Górze o. Stanisława Rudzińskiego oraz proboszcza Mieczysława Miarkę, na widok publiczny wystawiono bowiem m.in. słynny, wysoki na 171 cm Krzyż Gwarków z olkuskiego srebra, którego replika mieści się w Podziemnym Olkuszu. Podziwiać można było ponadto mierzące ponad sześć metrów wysokości sztandary górnicze z Parafii Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny i Świętego Michała Archanioła w Bolesławiu czy kopię upamiętniającego wydarzenia z 22 sierpnia 1609 roku fresku z jasnogórskiej bazyliki.

Kazanie wygłosił natomiast gość z Jasnej Góry, który, nawiązując do okoliczności, mówił o potrzebie przypominania ważnych wydarzeń z przeszłości, takich jak chociażby cud uratowania z zawału olkuskich górników za przyczyną i wstawiennictwem Matki Jezusa. Wspomniał także o Jasnogórskiej Księdze Cudów (Liber miraculorum Beate Virginis Monasterii Czenstochoviensis), zachwycał się wyposażeniem i wystrojem olkuskiej bazyliki oraz wskazał na niektóre cechy jej podobieństwa do bazyliki jasnogórskiej.

Znaczny udział w uroczystościach miała również Gmina Bolesław, jako że tamtejszy samorząd oraz świątynię reprezentowali górnicy w mundurach galowych. Udając się do Olkusza, zabrali ze sobą dwa największe spośród czterech górniczych sztandarów będących na stanie parafii: reprezentujące górników Tłukienki i Krążka oraz górników kopalni „Bolesław”. Warto podkreślić, że są to historyczne dzieła sztuki hafciarskiej, świadczące o wyjątkowym znaczeniu ówczesnego górnictwa oraz stanowiące ewenement w skali kraju, które zasługują na uwagę szerszej publiczności. W składzie pocztów sztandarowych tradycyjnie znaleźli się także przedstawiciele młodszego pokolenia bolesławskich górników: Andrzej Ciuła, Mateusz Liszka oraz Krzysztof Sikora. Średnie pokolenie reprezentowali z kolei doświadczeni górnicy olkusko-bolesławskich kopalń: Stanisław Chojowski (wspomagany przez wnuczka Piotra), Jan Liszka oraz Stanisław Nawara.

Po Mszy św. odbył się na dodatek koncert Macieja Semli oraz chóru Cantores Minores Basilica Sancti Andreae pod dyrekcją ks. Roberta Żwirka, a w Starym Starostwie w Olkuszu miejsce miała konferencja poświęcona historii górniczej ziemi olkuskiej i sąsiednich gmin. Udział wzięli w niej przedstawiciele wielu regionów: Józef Niewdana z ziemi olkuskiej, Zbigniew Matuszczyk ze Sławkowa, Mirosław Kłosowski Krzeszowic i Trzebinii, Arkadiusz Rybak z Dąbrowy Górniczej oraz Bronisław Rzepecki z Nowej Góry.

Obchody 413. rocznicy cudownego ocalenia olkuskich gwarków stanowią część Pikniku Historycznego „Skarby Srebrnego Miasta”, którego mam zaszczyt być pomysłodawcą oraz głównym organizatorem, we współpracy z Prezesem Stowarzyszenia Szansa Białej Przemszy Józefem Niewdaną, proboszczem Bazyliki Rzymskokatolickiej pw. św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu ks. Mieczysławem Miarką oraz Miejskim Ośrodkiem Kultury w Olkuszu. Uroczystość religijną patronatem honorowym objął przeor klasztoru na Jasnej Górze o. Samuel Pacholski, a cały Piknik Historyczny „Skarby Srebrnego Miasta” uzyskał Honorowy Patronat Prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudy.

Tekst artykułu powstał we współpracy z Janem Ryszardem Chojowskim.

Avatar photo

Franciszek Rozmus