W piątek w Muzeum Armii Krajowej im. Emila Fieldorfa „Nila” w Krakowie odbył się wernisaż wystawy „Pamiątki Armii Krajowej w zbiorach Muzeum Regionalnego PTTK im. Antoniego Minkiewicza w Olkuszu i Koła Olkusz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej”.
Przedsięwzięcie to mogło mieć miejsce dzięki Marszałkowi Województwa Małopolskiego Witoldowi Kozłowskiemu, z inicjatywy którego realizowany jest projekt „Muzea domowe – ożywienie tożsamości w społecznościach lokalnych Małopolski”. Ma on na celu prezentacje ciekawych eksponatów z zasobów małych placówek muzealnych z naszego województwa w krakowskich instytucjach kultury, tak aby pokazać je szerszemu gronu odbiorców i zachęcić do odkrywania mniej znanych zakątków regionu. Ponadto, niezwykle ważnym i często podkreślanym przez organizatorów aspektem jest pozyskanie materiałów z prywatnych archiwów, które zazwyczaj nie są pokazywane większej publice.
Wystawa opowiada o wybranych elementach olkuskiej konspiracji niepodległościowej z czasów II wojny światowej na przykładzie konkretnych przedmiotów, fotografii i dokumentów. Znajdziemy wśród nich artefakty wykopane w miejscu obozu leśnego Oddziału Partyzanckiego „Surowiec” Gerarda Woźnicy „Hardego” w lasach Gościbi, takie jak fragmenty pieca, tubka po maści na odmrożenia czy guziki mundurowe i medaliki. Prezentowana jest również opaska Adama Kani „Siekiery”: żołnierza Batalionów Chłopskich – Armii Krajowej, należącego do oddziału „Szarańcza” Jana Pieńkowskiego „Mohorta” w okolicach Sułoszowej. Warto również zwrócić uwagę na butlę tlenową z pierwszego samolotu zestrzelonego podczas drugiej wojny światowej (co miało miejsce nad Żuradą) czy naszywkę z emblematem oddziałów partyzanckich Okręgu Śląskiego AK, która należała do żołnierza wspomnianego zgrupowania „Surowiec” Tadeusza Kępki „Kosa” z Olkusza. Całość dopełnia kilkanaście plansz, z których można dowiedzieć się nie tylko o dziejach podziemia na terenie ziemi olkuskiej, ale także o historii Srebrnego Miasta i organizatorach wystawy. Wzrok przykuwają fotografie, przedstawiające zarówno najważniejsze osoby związane z omawianym tematem, jak i prostych nieznanych z imienia i nazwiska żołnierzy. Co niezwykle istotne, za każdym z prezentowanych eksponatów stoi osobna historia konspiratora bądź konspiratorki, ryzykujących życie dla odzyskania upragnionej wolności.
Wystawa ta stanowi świetną okazję do zaznajomienia się odwiedzających Muzeum AK z historią w wymiarze regionalnym, a nie tylko ogólnokrajowym. Myślę, że taka perspektywa z pewnością będzie cenna dla widza, który być może zainspiruje się do poszukiwania podobnych doświadczeń w swojej rodzinie. W naszym przekonaniu najważniejszym celem tej inicjatywy jest pewnego rodzaju «przebudzenie» lokalnych społeczności i pokazanie jak ciekawe i niejednokrotnie bezcenne rzeczy posiadają w swoich domowych zbiorach. Dzięki temu będziemy mogli dowiedzieć się jeszcze więcej o konspiracji tego okresu – komentuje członek zarządu Koła Olkusz ŚZŻAK Justyna Rams.
Zwiedzający będą mieli ponadto okazję poszerzyć swoją wiedzę po opuszczeniu siedziby Muzeum, w czym pomoże im dwudziestostronicowy katalog, do którego treść przygotowywali Konrad Kulig, Mateusz Radomski oraz Barbara Stanek. Zawiera on wiele ciekawych informacji przedstawionych w przystępny sposób, dzięki czemu stanowi swoiste kompendium wiedzy o olkuskiej konspiracji. Wystawę można oglądać do końca października.
zdjęcie główne: Justyna Rams
