Klasztor w Imbramowicach – barokowa perła ziemi olkuskiej

Kościół klasztorny pod wezwaniem św. Piotra i Pawła w Imbramowicach jest niewątpliwie najpiękniejszym zabytkiem barokowym na ziemi olkuskiej. Znajduje się nim m.in. pochodzący z XVII wieku, będący dziełem nieznanego artysty obraz Pana Jezusa Cierpiącego.

Barokowa świątynia posiada jedną nawę z półkoliście zamkniętym prezbiterium, za którym znajduje się chór zakonny oraz wtopiona w budynek klasztorny kwadratowa, nakryta hełmem ostrosłupowym wieża. Kościół nakrywają z kolei dwuspadowe dachy, a elewacje zewnętrzne świątyni posiadają skromną dekorację w postaci podziałów ramowych oraz opięć przy pomocy przypór. Kontrastuje z nią natomiast bogaty wystrój wnętrza: ściany podzielone są pilastrami i kolumnami dźwigającymi obiegający całą świątynię wydatny gzyms z belkowaniem, a wnętrza nakryte są sklepieniami kolebkowymi z lunetami. W apsydzie ołtarz główny wkomponowany jest zaś między kolumny tworzące dla niego oprawę architektoniczną (analogiczną oprawę dla ołtarzy bocznych w nawie tworzą pilastry). Ołtarze powstałe w latach 1716 – 1732 posiadają formę ozdobnych ram z ustawionymi na cokołach posągami autorstwa Antoniego Frąckiewicza. W prześwicie ołtarza głównego umieszczony jest z kolei obraz Dobrego Pasterza, a w skrajnych przęsłach prezbiterium znajdują się ozdobne balkoniki, analogiczne do parapetu chóru muzycznego. Ściany i sklepienia pokryte są natomiast polichromią iluzjonistyczną wykonaną przez Wilhelma Włocha do 1721 roku. Dla przykładu, na sklepieniu nawy przedstawiona została Apoteoza św. Norberta.

Klasztor imbramowicki ufundował w 1223 roku biskup Iwo Odrowąż, a zatwierdzenia bullą dokonał w 1229 roku papież Grzegorz IX. Niestety, już w 1260 roku kościół został zniszczony przez najazd Tatarów, przez co najstarszymi elementami obecnej świątyni są fragmenty ceglanych murów z XIV i XV wieku z zamurowanymi obecnie oknami gotyckimi. Gruntowna odbudowa i przebudowa kościoła oraz klasztoru do współcześnie zachowanej postaci miała natomiast miejsce po pożarze w 1710 roku i trwała od roku 1711 do 1740. Inicjatorami tej inwestycji był archiprezbiter kościoła Mariackiego w Krakowie ksiądz Dominik Lochman oraz przełożona klasztoru Zofia Grotówna, a w budowę zaangażowani byli krakowscy artyści: architekt Kacper Bażanka, snycerz Antoni Frączkiewicz oraz malarz Wilhelm. Po śmierci tego ostatniego, niedokończone freski i obrazy ukończyła jego córka. W drugiej połowie XVIII wieku zbudowano z kolei ozdobną, rokokową bramę wjazdową do klasztoru, będącą jednocześnie dzwonnicą. Zawiera ona dwa dzwony z początku XVIII wieku oraz jeden z 1952 roku, zastępujący dzwon gotycki skradziony przez Niemców w czasie II wojny światowej. W latach 1819 – 1820, na rozkaz rządu carskiego, władze rosyjskie skonfiskowały dobra ziemskie zgromadzenia oraz bibliotekę z dokumentami klasztornymi, które umieszczono w Warszawie. W 1837 roku pożar zniszczył zaś wieżę kościelną oraz dachy klasztoru i świątyni, ale wyposażenie wnętrza szczęśliwie nie uległo uszkodzeniu.

Po wybuchu powstania styczniowego w 1863 roku, po raz kolejny na klasztor spadły nowe represje ze strony władz carskich: zamknięta została prowadzona przez klasztor szkoła, a rok później władze zabroniły przyjmowania nowych kandydatek do nowicjatu. Z kolei w czasie II wojny światowej w klasztorze schronienie i całkowite utrzymanie znalazło wiele rodzin, których okupant niemiecki pozbawił własnych domów. W zabudowaniach klasztornych (budynek dawnej szkoły) siostry ukrywały na dodatek ludzi poszukiwanych przez Niemców listami gończymi, wielu poszukiwanych przez gestapo księży oraz kilkoro Żydów, mimo iż za ten czyn groziła kara śmierci oraz zrównanie z ziemią obiektu, w którym byli oni ukrywani. W okresie okupacji w klasztorze rezydował również duszpasterz Armii Krajowej i główny szef sanitarny AK.

W ostatnich latach klasztor i jego otoczenie przechodzi renowację. W jej ramach wymieniono m.in. zwaną hełmem kopułę na wieży kościelnej oraz zbudowano nową infrastrukturę turystyczno-rekreacyjną wraz z parkingiem wokół świątyni. Nad rzeką Dłubnią powstał ponadto park, którego centralnym punktem jest ujście wypływającej z ziemi wody oraz fontanna.

Avatar photo

Franciszek Rozmus