Dokąd płynie rzeka Biała?

Znajdujące się w Laskach rozlewiska rzeki Białej, zwane także stawami, to jedna z atrakcji ziemi olkuskiej. Niestety, wspomniane stawy to jedyne, co dziś pozostało po tej rzece. Woda płynąca jej korytem, podobnie jak w przypadku rzeki Baby, pochodzi z kopalni „Olkusz-Pomorzany”: Babę zasila kanał „Południowy” z szybu „Chrobry”, natomiast rzekę Białą zasila kanał „Północny” ze znajdującego się w Gminie Bolesław szybu „Dąbrówka”.

fot. Źródła rzeki Białej obok Róży Wiatrów

Zupełnie wyschnięte z powodu odwadniania kopalni źródła rzeki Białej mają swój początek tuż obok (po drugiej stronie drogi) Róży Wiatrów na południu Pustyni Błędowskiej. Stąd płynęła kiedyś meandrami do Białej Przemszy, a dziś ślad jej koryta, ciągnącego się od Pustyni Błędowskiej do stawów w Laskach, można dostrzec jedynie z powietrza, dzięki rosnącym na długości ok. 3,5 km drzewom liściastym pośród sosnowego lasu. Same stawy zasilane są od strony wschodniej małą ilością wody kopalnianej, doprowadzonej tam rurociągiem z szybu „Zachodniego”. Od stawów do ulicy Głównej w Laskach koryto rzeki Białej jest natomiast wyschnięte, ponieważ na ich końcu od strony zachodniej woda wnika w głąb ziemi.  Za ulicą Główną koryto rzeki wypełnione jest z kolei wodą, która cofa się z Kanału „Północnego”, gdzie płynie także woda pompowana z kopalni szybem „Dąbrówka”. Do omawianego kanału wpływa również woda z oczyszczalni ścieków w Olkuszu oraz wody opadowe wpływające tam roznosem sztolni Ponikowskiej – razem zapewniają całość wody płynącej w rzece Białej aż do jej połączenia z Białą Przemszą. Od Lasek w kierunku północnym rzeka tworzy piękne meandry, mokradła i rozlewiska.

fot. Początek Kanału Północnego obok szybu Dąbrówka

Rzeka Biała, podobnie jak Baba, przestanie płynąć z końcem tego roku, kiedy zakończy się wypompowywanie wody z kopalni „Olkusz-Pomorzany”. Będzie to trwało do momentu aż lej depresji wypełni się wodą, a ta znów zacznie płynąć po powierzchni ziemi. Trudno powiedzieć kiedy dokładnie to nastąpi, tym niemniej należy oczekiwać, że w pierwszej kolejności wody gruntowe mogą się podnosić w rejonie Lasek i okolic – być może nawet szybciej, niż się to wydaje. Z całą pewnością wodą wypełnią się także wyrobiska po kopalniach piasku w Hutkach oraz powstaną duże zalewy na wschód od drogi łączącej Bolesław z Kluczami. Odnowią się ponadto strumyki i cieki wodne płynące dawniej w tym rejonie.

fot. Stawy w Laskach

Avatar photo

Franciszek Rozmus