Przed 80 laty niemieccy okupanci zamordowali niemal całą społeczność żydowskich mieszkańców Olkusza. Aby oddać im hołd, w dniach 7-15 czerwca władze Srebrnego Miasta, we współpracy z partnerami, organizują obchody upamiętniające okrągłą rocznicę tych tragicznych wydarzeń: prawie 80 uczniów olkuskich szkół wzięło wczoraj udział w warsztatach edukacyjnych pod tytułem „Żyli wśród nas”. Główna część uroczystości odbędzie się natomiast w poniedziałek 13 czerwca, czyli w dniu, w którym Niemcy wywieźli do obozów śmierci największą grupę olkuskich Żydów.
Przez wieki olkuscy Żydzi współtworzyli obraz naszego miasta. Choć różnili się od nas religią, językiem i zwyczajami, byli, tak jak my, obywatelami Polski i mieszkańcami Olkusza. Aby oddać hołd ofiarom, a także przypomnieć dzieje olkuskiej społeczności żydowskiej, zapraszam do wzięcia udziału w uroczystościach, które, jak mam nadzieję, staną się żywą lekcją historii – komentuje Burmistrz Miasta i Gminy Olkusz Roman Piaśnik.
Wczorajsze warsztaty rozpoczęły się poświęconą historii olkuskich Żydów prezentacją multimedialną w Centrum Kultury Miejskiego Ośrodka Kultury przy ulicy Szpitalnej w Olkuszu. Następnie, grupy prowadzone przez przewodnika wyruszyły na krótki spacer: uczniowie odwiedzili miejsce egzekucji trzech olkuskich Żydów w marcu 1942 roku oraz zobaczyli tablicę upamiętniającą Krwawą Środę na olkuskim rynku, tablicę na budynku Starostwa Powiatowego w Olkuszu czy miejsce gdzie wznosiła się olkuska synagoga. Mieli także okazję dowiedzieć się wielu ciekawostek o historii, tradycjach i kulturze Żydów.
Główna część uroczystości odbędzie się w poniedziałek 13 czerwca, gdyż to właśnie tego dnia, przed 80 laty, z Olkusza wyruszył największy transport Żydów do obozu Auschwitz – Birkenau. O godzinie 12:00 w budynku Starego Starostwa rozpocznie się sesja popularnonaukowa poświęcona historii olkuskich Żydów: po wystąpieniach okolicznościowych, dr hab. prof. Humanitas Dariusz Rozmus wygłosi wykład „Cmentarze żydowskie na ziemi olkuskiej”, a następnie tematykę swojej najnowszej książki „Żydowski Olkusz” przybliży autor Krzysztof Kocjan. Na zakończenie, zostanie z kolei przedstawiona prezentacja filmowa „Apel pamięci olkuskich Żydów zamordowanych podczas II wojny światowej”. O godzinie 18:00 spod tablicy pamiątkowej na budynku Starostwa Powiatowego w Olkuszu wyruszy natomiast coroczny Marsz Pamięci. Jego uczestnicy przejdą ulicami miasta na dworzec kolejowy ostatnią drogą olkuskich Żydów.
Już jutro, także w Centrum Kultury, zaplanowano ponadto prowadzone przez pracowników Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie warsztaty edukacyjne „Muzeum w pudełku”. W piątek 10 czerwca o godzinie 17:00 spod Punktu Informacji Turystycznej w Olkuszu wyruszy natomiast spacer historyczny „Śladami olkuskich Żydów”.
W niedzielę delegacja władz gminy oraz Społecznego Komitetu Organizacyjnego złoży z kolei kwiaty w miejscu kaźni olkuskich Żydów w Muzeum Obozu Auschwitz – Birkenau, a o godzinie 16:00 w budynku Starego Starostwa rozpocznie się promocja książki Krzysztofa Kocjana „Żydowski Olkusz”. Po prelekcji, o godzinie 17:00, autor książki zaprasza także na spacer historyczny „Żydowski Olkusz”. Po spacerze, również w budynku dawnego starostwa, odbędzie się prezentacja filmu „Apel pamięci olkuskich Żydów zamordowanych podczas II wojny światowej”. Na koniec, 15 czerwca o godzinie 19:00 w Centrum Kultury Miejskiego Ośrodka Kultury w Olkuszu, dla upamiętnienia dnia, w którym z Olkusza do obozu zagłady wyjechał ostatni transport żydowskich mieszkańców naszego miasta, rozpocznie się „Wieczór Szabasowy”, czyli koncert tradycyjnej muzyki żydowskiej w wykonaniu Antoniego Pilcha i Julii Doszny.
Udział we wszystkich opisywanych wydarzeniach jest bezpłatny. Na rynku w Olkuszu niebawem stanie również przygotowana przez olkuski magistrat wystawa plenerowa „Olkuscy Żydzi” oraz opracowana przez IPN wystawa „Zagłada Żydów Europejskich” . Urząd Miasta i Gminy w Olkuszu przygotował również bezpłatną ulotkę o historii olkuskiej diaspory żydowskiej. Organizatorem obchodów 80. rocznicy zagłady olkuskich Żydów jest Burmistrz Miasta i Gminy Olkusz Roman Piaśnik, we współpracy ze Społecznym Komitetem Organizacyjnym, Miejskim Ośrodkiem Kultury w Olkuszu, Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie oraz Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie.
źródło: Urząd Miasta i Gminy w Olkuszu
