Nie ma drugiego takiego historycznego instrumentu na świecie, na którym w ciągu ostatnich lat dokonano by tylu nagrań muzycznych, co na olkuskich organach Hummla i Nitrowskiego. Dostępne są one zarówno w polskim, jak i międzynarodowym handlu.
Trwająca w latach 2015-2018 konserwacja olkuskich organów, zbudowanych w latach 1611-1631, zwróciła na nie uwagę całego świata. Niezwykła muzyczna jakość instrumentu wydobyta została bowiem na światło dzienne dzięki konserwacji zrealizowanej przez jeden z najbardziej renomowanych i doświadczonych warsztatów organmistrzowskich, czyli założoną w 1903 roku firmę Flentop Orgelbouw z Zaandam w Niderlandach. Prace merytorycznie prowadziła na dodatek międzynarodowo obsadzona komisja organowa, złożona z polskich, niemieckich i niderlandzkich ekspertów pod kierunkiem profesora Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi dr. hab. Krzysztofa Urbaniaka. Dokonano wówczas rekonstrukcji m.in. ośmiu miechów klinowych, skrzydeł zamykających szafę pozytywu, tzw rejestrów językowych, właściwego rodzaju stroju instrumentu, a także przywrócono pierwotną kolorystykę szafie organowej i balkonom muzycznym. Przede wszystkim dokonano natomiast szczegółowej inwentaryzacji piszczałek, wraz z przywróceniem ich oryginalnych długości i lokalizacji w instrumencie.
Odrestaurowany instrument był opisywany przez prasę fachową w Wielkiej Brytanii, Australii, Francji i Niderlandach. Na Facebooku istnieje również grupa „The Renaissance Organ of Olkusz Appreciation Group”, zrzeszająca osoby z całego świata, a na Facebooku oraz YouTube można obejrzeć liczne filmy prezentujące olkuskie organy. Gościli przy nich m.in. studenci i pedagodzy klas organów konserwatoriów w Amsterdamie, Seulu, Lozannie, Bazylei, Mediolanie oraz Warszawie, Krakowie, Łodzi i Gdańsku.
Liczni goście, będąc pod wrażeniem muzycznej jakości odrestaurowanego instrumentu, pozostawili swoje, nierzadko bardzo emocjonalne, wpisy w księdze gości. Niektóre z nich brzmią: „Instrument otwiera sobą wspaniały świat brzmień, który pozostawał nieznany większości z nas” – prof. Pieter van Dijk, prof. Matthias Havinga, Prof. Gerben Gritter, Conservatorium van Amsterdam. „Jestem poruszony pięknem tego instrumentu, różnorodnością dźwięków i barw, stopliwością rejestrów, artykułowanym, ale nie przesadnie wyartykułowanym tonem, mocą i ogólnym wrażeniem, jakie czyni ten król instrumentów” – prof. Jörg-Andreas Bötticher, Schola Cantorum Basiliensis. „Jesteśmy zdumieni, że najpiękniejsze organy Europy są ukryte tutaj” – prof. Jakyung Oh, Korea National University of Arts, Seul. „Wspaniałe brzmienia tych organów sprawiają, że bledną wszystkie słowa pochwały” – Kristian Wegscheider, organmistrz, konserwator wielu zabytkowych organów, Drezno.
Tekst powstał na podstawie materiałów dr. hab. Krzysztofa Urbaniaka. Na zdjęciach przedstawiono powrót konserwowanych elementów z Holandii oraz ich montaż na chórze.
