Spacer śladami bohaterów

Jak co roku w ostatnią niedzielę października, odbył się kolejny już spacer Światełko Bohaterom, którego organizatorem jest olkuskie koło Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Inicjatywa mająca na celu uczczenie pamięci osób zasłużonych dla sprawy niepodległości zarówno w skali ogólnokrajowej, jak i regionalnej, jest oczywiście związana ze świętem Wszystkich Wiernych Zmarłych, które przypada 2 listopada. Akcja cieszyła się sporym zainteresowaniem, jako że wzięło w nim udział ponad 40 osób, w tym przede wszystkim młodzież z I Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Kazimierza Wielkiego w Olkuszu. Przybyli także przedstawiciele Zespołu Szkół nr 1 im. Stanisława Staszica w Olkuszu oraz 13. Świętokrzyskiego Korpusu Polskich Drużyn Strzeleckich z Olkusza. Patronat medialny nad tym wydarzeniem objęła Gazeta Olkuska.

Jak podczas przywitania uczestników zaznaczył organizator Konrad Kulig spacer opierał się na dwóch zasadniczych wątkach. Pierwszym z nich było nawiedzenie grobów zmarłych prezesów Koła Olkusz ŚZŻAK, w tym Leopolda Florka „Suflera”, Wiesława Kluczewskiego „Braciszka”, Zenona Mędrka „Klucza” oraz Stanisława Sowuli „Sojki”. Podkreślono ich duże zasługi przez przywołanie podjętych przez nich przedsięwzięć (budowa pomników i tablic, spotkania z młodzieżą szkolną, wydawnictwa wspomnieniowe, wystawy edukacyjne). Wątek drugi opierał się na udziale kobiet w konspiracji niepodległościowej na terenie ziemi olkuskiej, przywołano tym samym postacie sióstr Alicji i Letycji Mędrek, odpowiednio „Diany” i „Jutrzenki”, członkiń drużyny sanitarno-gospodarczej oddziału AK Gerarda Woźnicy „Hardego” czyli największego zgrupowania partyzanckiego w okolicy. Przewodnicy omówili także sylwetkę Haliny Kuźniak, aktorki i konspiratorki AK, Janiny Słuszniak „Jany” pielęgniarki z Konspiracyjnej Służby Zdrowia. Przy tej okazji uczestnicy poznali również trudniejszą stronę działań zbrojnych, w wyniku których często cierpiały osoby postronne. Stało się to za sprawą przywołania postaci zmarłej w tym roku Anny Piłki (z domu Nogi), która przeżyła uwięzienie w filii obozu Stutthof z Lęborku, za sprawą akcji, w której wziął udział jej brat Roman Noga „Erwin” pod koniec listopada 1944 r. Nieco inne ścieżki życiowe miała kolejna bohaterka spaceru – Wieńczysława Buchowiecka jedna z pionierek ruchu niepodległościowego w naszym regionie.

Centralnym punktem spaceru był grób (charakterystyczny wysoki krzyż ze zlepieńca parczewskiego) pięciu partyzantów – Zdzisława Zgrzywny „Kuby”, Jerzy Tylca „Wira” i Juliana Guzego „Wąsika” z oddziału „Hardego”, a także Mieczysława Karbownika „Szarego” i Jana Żurka „Warty” z oddziału „Litwinki”. Pomnik powstał dzięki staraniom olkuskiego Koła ŚZŻAK w 1996 r. Ponadto nawiedzono mogiły Mieczysława Karwińskiego „Orlika”, Józefa Mrówki „Mata” i Stanisława Tarasina „Ospałego”. Na uwagę i słowa uznania zasługuje fakt, że w role przewodników wcielili się również studenci i uczniowie szkół średnich, będący członkami bądź sympatykami olkuskiego koła ŚZŻAK – Aleksandra Goraj, Wiktoria Grewenda, Przemysław Olech i Szymon Surma.

Warto, abyśmy pamiętali o naszych lokalnych bohaterach nie tylko od święta, to dzięki nim cieszymy się dziś wolnością i mamy czym się pochwalić na tle całego kraju. Możemy również czerpać z ich doświadczeń – mogli w końcu działać w tym samym mieście czy wsi, choć w nieco innych okolicznościach.

zdjęcia: Aleksandra Kulig

Mateusz Radomski

wiceprezes olkuskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej