Nadeszło nieuniknione: po pięciu latach mieszkańcy Gminy Olkusz będą musieli zapłacić więcej za odbiór odpadów komunalnych. Zgodnie z uchwałą podjętą podczas minionej sesji Rady Miejskiej w Olkuszu, od 1 stycznia 2025 roku miesięczna opłata wzrośnie bowiem z 27 do 36 złotych od osoby. Jak głosowali poszczególni radni?
Warto podkreślić, że taka decyzja wynika z rosnących kosztów utrzymania systemu gospodarowania odpadami, na które samorządy mają ograniczony wpływ: Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy Olkusz ds. Społecznych Marcin Wiercioch wyjaśnił bowiem w trakcie obrad, że w przetargu na odbiór odpadów od mieszkańców naszej gminy wzięła udział tylko jedna firma. W konsekwencji, Rada Miejska w Olkuszu była zmuszona zaakceptować warunki finansowe zaproponowane przez jedynego oferenta. Z dokładnie taką sama sytuacją mieliśmy do czynienia przed pięcioma laty, kiedy stawki również znacząco wzrosły.
KLUCZOWE PRZYCZYNY WZROSTU OPŁAT
Wzrost opłaty za odbiór odpadów komunalnych jest wynikiem złożonej sytuacji finansowej i organizacyjnej, która dotyczy nie tylko Olkusza, lecz także wielu innych gmin w Polsce. Na konieczność podjęcia takiej decyzji wpływ miał m.in.:
- wzrost tzw. „opłaty marszałkowskiej” – choć dla wielu może być to zaskoczeniem, koszt składowania odpadów komunalnych nie jest regulowany przez samorządy, a centralnie, przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. W 2024 roku opłata za korzystanie ze środowiska, bo taka jest jej formalna nazwa, wynosi 375,20 złotych za tonę odpadów. Ta kwota bezpośrednio wpływa na koszty gospodarowania odpadami komunalnymi, które są następnie przenoszone na mieszkańców przez firmy realizujące odbiór odpadów. Warto podkreślić, że „opłata marszałkowska” nie zasila budżetu gmin;
- wzrost kosztów pracy – od 1 stycznia bieżącego roku minimalne wynagrodzenie w Polsce wzrosło do 4 242 złotych brutto, a od lipca wynosi ono już 4 300 złotych brutto. Pracownicy firm zajmujących się wywozem odpadów, którzy wykonują naprawdę wymagającą pracę, muszą zatem otrzymywać pensje dostosowane do nowego poziomu płac. Wzrost wynagrodzeń zwiększa jednak koszty obsługi całego systemu gospodarowania odpadami, co następnie znajduje odzwierciedlenie w wyższych opłatach dla mieszkańców;
- rosnące ceny energii i paliwa – zarówno transport odpadów, jak i ich przetwarzanie, wymaga dużej ilości energii. Wzrost cen paliw oraz energii elektrycznej ma zatem bezpośredni wpływ na funkcjonowanie instalacji do segregacji i przetwarzania śmieci, co także powoduje zwiększenie kosztów systemu gospodarki odpadami;
- rosnąca ilość odpadów – z danych za 2022 rok wynika, że przeciętny Polak generuje rocznie aż 355 kg śmieci, co wymusza konieczność częstszych odbiorów odpadów oraz podnosi koszty ich transportu i przetwarzania. Na dodatek rosnące wymagania w zakresie recyklingu śmieci sprawiają, że gminy muszą inwestować w nowoczesną infrastrukturę, która również wiąże się z dodatkowymi kosztami;
- problemy na rynku surowców wtórnych – zmieniająca się sytuacja na rynku recyklingu sprawia, że ceny surowców wtórnych maleją, a to z kolei utrudnia pokrywanie z nich części kosztów systemu gospodarki odpadami. W konsekwencji, gminy w większym stopniu muszą zatem polegać na opłatach od mieszkańców;
- obowiązujące prawo – zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, system gospodarki odpadami powinien się samofinansować, bez dopłat z budżetu gmin. Maksymalna stawka opłaty za odbiór odpadów od mieszkańca może wynosić nawet do 2% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na osobę. Warto zaznaczyć, że nowym opłatom w Gminie Olkusz nadal daleko jest do ich maksymalnej dopuszczalnej wysokości.
JAK GŁOSOWALI RADNI?
Co zrozumiałe, podwyżka opłat zawsze wzbudza jednak mieszane reakcje: radni, którzy głosowali za tą uchwałą, podkreślają, że podwyżka stawek to trudna, ale jednak konieczna decyzja. Radni, którzy zagłosowali przeciwko, argumentują natomiast, że jest to bardzo duże obciążenie dla gospodarstw domowych i powinno być traktowane jako ostateczność.
Za podjęciem uchwały głosowali: Tomasz Babiuch, Maria Beszterdo, Kamil Czopek, Apolinary Ćwięczek, Henryk Gamrat, Mariusz Gaszczyk, Grzegorz Gruca, Renata Jurczyk, Katarzyna Kamionka, Julita Mikucka, Paulina Polak, Zbigniew Stach, Sebastian Tomsia, Michał Zasucha oraz Piotr Ziarnik.
Przeciwko zagłosowali natomiast: Piotr Grabarczyk, Anna Kwaśniewska, Wojciech Panek, Paweł Piasny, Małgorzata Postołek oraz Tomasz Witecki.
Radni zobowiązali się również do podjęcia działań mających na celu ograniczenie wzrostu opłat w przyszłości. Mieszkańcy są także zachęcani do dokładnej segregacji śmieci, co może nie tylko pomóc w obniżeniu kosztów ich odbioru i przetwarzania, ale także pozytywnie wpłynąć na ochronę naszego środowiska.
JAK RADNI ARGUMENTUJĄ SWOJE GŁOSOWANIE?
Po przegłosowaniu podwyżek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi poprosiliśmy o komentarz przewodniczących wszystkich pięciu Klubów Radnych w Radzie Miejskiej w Olkuszu, tak aby umożliwić rajcom wytłumaczenie swoich decyzji co do oddanych głosów przed mieszkańcami.
Przewodniczący Klubu Radnych „Koalicja Obywatelska – Nowa Energia dla Srebrnego Miasta” Piotr Grabarczyk: „Podwyżka opłat za wywóz śmieci w Gminie Olkusz to decyzja, która budzi wiele wątpliwości i niezadowolenia Mieszkańców. W obliczu rosnących kosztów życia, takie zmiany mogą znacząco obciążyć domowe budżety. Głosując przeciwko tej uchwale, wyraziłem przekonanie, że mamy obowiązek dbać o interesy naszych Mieszkańców i poszukiwać alternatywnych rozwiązań, które pozwolą na utrzymanie dotychczasowych stawek. Wierzę, że władze Gminy Olkusz wspólnie z radnymi Rady Miejskiej w Olkuszu powinny intensywniej pracować nad efektywnym zarządzaniem odpadami oraz edukować Mieszkańców w zakresie recyklingu. Tylko w ten sposób możemy wspólnie dążyć do lepszej przyszłości dla Srebrnego Miasta.”.
Przewodniczący Klubu Radnych „Pewna Przyszłość” Sebastian Tomsia: „W myśl ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, maksymalna stawka opłaty za odbiór odpadów od mieszkańca może wynosić do 2% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na osobę, co od kwietnia 2024 roku pozwala na ustalenie maksymalnej kwoty w wysokości 208,90 zł (dotychczas 175,48 zł) w przypadku rozliczania odbioru śmieci na podstawie zużycia wody. Z kolei w przypadku metody zastosowanej w Gminie Olkusz, kwota ta maksymalnie może wynieść 53,56 zł. Decyzja o podniesieniu opłat nigdy nie jest łatwa, jednak w tym przypadku jest ona niezbędna. Nie jest to natomiast krok ostateczny, bowiem z pełnym zaangażowaniem będę pracował nad wypracowaniem rozsądnych rozwiązań, które przyniosą korzyści dla całej społeczności naszej gminy.”.
Przewodniczący Klubu Radnych Prawa i Sprawiedliwości Michał Zasucha: „Podwyżki w obszarze gospodarowania odpadami to temat trudny społecznie, który w bezpośredni sposób wpływa na zwiększenie się wydatków ponoszonych przez naszych Mieszkańców. Należy jednak pamiętać, że zapewnienie regularnego odbioru odpadów komunalnych to również niezwykle ważna kwestia związana z utrzymaniem należytej czystości na olkuskich osiedlach i w sołectwach. W poczuciu odpowiedzialności za komfort życia obywateli oraz wobec konieczności utrzymania dotychczasowej częstotliwości wywozu odpadów, opowiedzieliśmy się za podniesieniem ceny jednostkowej, przy jednoczesnym zapewnieniu dofinansowania ze strony Miasta i Gminy Olkusz, które złagodzi jej wymiar. Chcę wyraźnie zaznaczyć, że Radni Klubu Prawa i Sprawiedliwości będą podejmować działania na rzecz tego, aby w przyszłości Srebrne Miasto wypracowało takie rozwiązania z zakresu utworzenia własnego systemu gospodarowania odpadami, które będą mogły przełożyć się na obniżkę jednostkowej ceny za ich wywóz.”.
Przewodniczący Klubu Radnych „Sprawdzony Wybór” Apolinary Ćwięczek: „Brak podniesienia stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi skutkowałby koniecznością zerwania przez Gminę Olkusz podpisanej umowy na wywóz śmieci oraz zapłatą za to niemałej kary umownej. Moglibyśmy wówczas rozpisać oczywiście nowy przetarg, jednak cała procedura potrwałaby kilka miesięcy, a w tym czasie zwyczajnie nikt nie odbierałby śmieci od Mieszkańców. Można sobie tylko wyobrazić ogrom odpadów piętrzących się na terenie osiedli i sołectw z każdym kolejnym dniem. Nie mielibyśmy ponadto żadnej gwarancji, że w drugim postępowaniu przetargowym zgłosiłby się inny oferent, który dodatkowo zaproponowałby jeszcze niższą cenę. Z dużą dozą prawdopodobieństwa finalnie zgłosiłaby się bowiem ponownie jedna firma z tą samą ofertą. A co, gdyby widząc, że Gmina Olkusz rozpaczliwie potrzebuje podpisać umowę na wywóz odpadów, wykorzystałaby nasze trudne położenie i zaoferowała wtedy wyższą cenę? Przecież nie moglibyśmy sobie pozwolić na kolejne miesiące trwania w totalnym chaosie.”.
Przewodniczący Klubu Radnych „Bezpieczna Przyszłość” Paweł Piasny nie zdecydował się natomiast na udzielenie nam komentarza, stwierdzając jedynie, że stanowisko jego klubu zostało już wyrażone podczas sesji Rady Miejskiej w Olkuszu w dniu 29 października.
zdjęcie przykładowe: Pixabay