Od równo dziesięciu lat, w rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego, w kuźni „Na Wierzbiu” w Żuradzie kowal-artysta Jacek Włodarczyk spotyka się z przyjaciółmi oraz całą masą ludzi pozytywnie zakręconych, by kuć kosy i oprawiać je na sztorc. „Kto odporny na chłód, lubi takie klimaty i szanuje historię, ten znajdzie miejsce przy ognisku” – mówi Jacek Włodarczyk. Gośćmi specjalnymi tego wydarzenia rokrocznie są bracia Raczkowie z Pisarzowej koło Limanowej, którzy kują kosy wspólnie z miejscowymi kowalami. W 2019 roku VIII Kucie Kos Bojowych otrzymało nawet Patronat Narodowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości.
Zeszłoroczną nowością, dwa tygodnie po wydarzeniu w Żuradzie, był pokaz kucia kos bojowych w pięknie położonym wśród jurajskiego krajobrazu klasztorze Karmelitów Bosych w Czernej. Przeorem tego klasztoru w XIX wieku był bowiem dowódca Powstania Styczniowego na Litwie św. Rafał Kalinowski. Eksponaty z nim związane znajdują się w przyklasztornym muzeum. Ekipa olkuskich kowali, pod kierunkiem Jacka Włodarczyka, dała dwa pokazy na klasztornym dziedzińcu. Klasztor w Czernej, znajdujący się przy drodze z Olkusza do Krzeszowic, jest miejscem, w którym ogniskują się patriotyczne tradycje.
Impreza poprzedzona jest zaciągnięciem w godzinach południowych warty w historycznych strojach przy grobie powstańca Franciszka Opatowieckiego na nowym cmentarzu w Olkuszu oraz przy grobie pułkownika Francesco Nullo na starym cmentarzu w Olkuszu. Po południu mają z kolei miejsce spotkania kowali i rekonstruktorów historycznych, stanowiące okazję do zapoznania się z tajnikami kowalstwa oraz czynnościami niezbędnymi do przekucia kosy rolniczej. Ponadto, odbywa się wówczas pokaz broni czarnoprochowej i kucia klingi, wieczór pieśni patriotyczno-powstańczej w wykonaniu zespołu ludowego, a o zmroku taniec z płonącą szablą.
Kucie kos ma charakter otwarty. Wieczorem do kuźni przybywają harcerze, którzy wędrują szlakiem powstańczym z Będzina, przez Olkusz, do Ojcowa. Przy ognisku przekazują natomiast proporzec powstańczy grupie harcerzy z Olkusza i razem wyruszają do Ojcowa, gdzie następnego dnia odprawiana jest Msza św. za powstańców w kościele na wodzie, a także odbywają się uroczystości rocznicowe pod zamkiem Ojców.Coroczne wydarzenie mające miejsce w Żuradzie jest zatem wyjątkowe w skali ogólnopolskiej, o czym, oprócz wspomnianego patronatu Prezydenta RP, świadczy chociażby coraz większa liczba gości zarówno z bliższej, jak i dalszej okolicy oraz zaproszenia dla organizatorów na różne imprezy w całej Polsce. Można zatem powiedzieć, że posiadamy „olkuski towar eksportowy”. Jubileusz 10-lecia kucia kos stanowi również okazję do złożenia życzeń dla organizatorów oraz zachęty do dalszego pozytywnego zakręcenia.
